Geef me een snorfiets en geen taxi

Door Tjitske Bongers, chronisch ziek en woont in Heerenveen

De Wet Maatschappelijke Ondersteuning moet mensen zelfstandiger maken. Dat pakt wel eens verkeerd uit. Een paar weken geleden belde ik met het loket van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Als nieuwe inwoner van Heerenveen, wegens chronische klachten afhankelijk van een uitkering en aanvullende voorzieningen, probeerde ik een weg te vinden in de wirwar van regels. Vervoerskosten, daar ging mijn belangstelling naar uit. Volgens de consulent die mijn intakegesprek deed, vergoedde Heerenveen geen snorfietsen. Die had ik moeten inleveren in mijn oude vorige gemeente. Ik vroeg, hoezo inleveren? Ik heb deze gekregen via de Wet Gehandicapten Voorziening in mijn vorige gemeente en ik kan er niet zonder. Bovendien heb ik er een eigen bijdrage voor betaald. Ik moest van hem maar bellen naar het WMO-loket.

Ik legde aan deze consulente mijn situatie uit. “Een snorfiets is een algemene en niet een specifieke voorziening voor mensen met een handicap’’, zei ze. “Dat valt niet onder onze vervoersvoorzieningen’’. Rustig blijven, zei ik tegen mijzelf. Ik zei tegen haar dat ik een snorfiets gekregen heb omdat ik mij niet meer goed op korte en middellange afstand per fiets kan verplaatsen. “Nee’’, zei ze vol overtuiging, ,,het is een algemene voorziening’’. Ik begon wat kriegel te worden. Ik herhaalde wat ik had gezegd en gaf nog wat nadere uitleg over de beperkingen die ik heb. Opnieuw herhaalde ze vol overtuiging haar woorden. Snotblaag, dacht ik op dat moment. Van wat voor planeet kom je eigenlijk, dacht ik vervolgens. Ik gooide het over een andere boeg. Wat had de gemeente mij dan wel te bieden? Ze had haar lesje goed geleerd. De mantelzorgers kwamen in beeld. “U mag aan een mantelzorger vragen om u met de auto naar de winkel te brengen.” De kosten zouden worden vergoed.

Onze maatschappij heeft iets nieuws bedacht. Ik schijn maar een blik mantelzorgers te moeten opentrekken, die van alles voor mij zouden moeten doen. Met mijn sociaal netwerk is niets mis. Maar vrienden en familieleden hebben meer te doen. Ze wonen her en der door het (buiten)land verspreid. Drukke banen, eigen gezondheidsperikelen, de zorg voor kinderen en ouders. En waarom zou ik iemand twintig kilometer moeten laten reizen om mij even naar de Aldi te vervoeren, als ik er zelf met mijn snorfiets binnen tien minuten kan zijn? Maar ze liet zich niet uit het veld slaan. De tweede oplossing kwam in beeld. “U kunt gebruikmaken van het deur-tot-deurvervoer voor maar een euro per rit binnen de gemeentegrenzen van Heerenveen. Met een taxibusje? Ik snapte er even niets van. “Wat moet ik nu met een taxibusje, als ik geheel zelfstandig met een snorfiets mij kan voortbewegen?” Ze ging stug door met haar verhaal. Ik werd even cynisch. Ik kon dan bijvoorbeeld een uur later weer een busje reserveren voor de terugweg. Maar wat moet ik in vredesnaam een uur in de Aldi doen en wie tilt dan mijn zware tassen? De taxichauffeur zou wel de tassen kunnen tillen. ,,Als ik het goed begrijp ben ik dan dus twee euro kwijt voor een bezoek aan de Aldi, waar ik als minima heen ga om er voordelig mijn boodschappen te doen?’’ Een antwoord kreeg ik niet. Ik mocht van haar die week ook wel een taxibusje bestellen (wel een uur van tevoren en ik moest rekening houden met een kwartier wachten) om boodschappen bij de C-1000 te doen, naar de woonboulevard te gaan, rond te neuzen naar voordelige aanbiedingen bij het Kruidvat en de Hema. O ja, ik vergat het bijna, ik zal ook wel eens naar de glasbak moeten, naar kerkelijke activiteiten en naar reformzaken waar ik speciale voeding moet kopen voor mijn dieet. En niet te vergeten naar het zwembad, waar ik minimaal twee keer per week heen ga om er door oefeningen mijn stramme spieren nog enigszins soepel te houden. En zo zou ik nog wel even kunnen doorgaan. Het mocht allemaal van haar. Wat was ze toch schappelijk. Maar hoe kom ik dan in Wolvega bij de woonboulevard of bij een kwekerij net buiten Heerenveen? De derde mogelijkheid kwam in beeld. “U kunt een taxipas aanvragen en dan kunt u vervolgens 328 kilometer per jaar, binnen een afstand van 15 kilometer vanaf uw woonadres,u laten vervoeren.’’ Vol ongeloof hoorde ik dit allemaal aan. ,,Ik mag dan met een taxi naar een kwekerij net buiten Heerenveen, waar ik wil gaan kijken naar voordelige aanbiedingen?” Ja, dat mocht allemaal van haar. Het was geen enkel probleem. ,,Je bent niet goed bij je hoofd”, zei ik en ik legde de hoorn op de haak.

Al vijftien jaar heb ik regelmatig te maken met de meest onzinnige regelgevingen en oplossingen die ambtenaren, gemeenten, overheden, mij proberen aan te bieden. Ik heb, wat dat betreft, al heel wat te verduren gehad en zal er nooit aan kunnen wennen. Ik ben een 51-jarige vrouw. Ik moet het doen met een diversiteit aan ziektebeelden en een grillig klachtenpatroon. Na aftrek van mijn vaste lasten houd ik nog tien euro per dag over voor eten, drinken, reizen, kleding, sparen voor grote uitgaven en noem maar op. Tuffend op mijn snorfiets, voor maar twee eurocent per kilometer, heb ik het er erg druk mee om zo voordelig mogelijk mijn boodschappen te doen. Elke cent moet ik omdraaien voordat ik deze uitgeef. En nu zou ik blij moeten zijn met een voorziening die mij handen vol geld gaat kosten. Geld dat ik helemaal niet heb. Ik zou blij moeten zijn met een voorziening die mij maakt tot een afhankelijke zielepoot en die nou niet bepaald mijn zelfstandigheid bevordert.

De Wet Maatschappelijke Ondersteuning is een nieuwe wet die ervoor moet zorgen dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen en mee kunnen doen in de samenleving. Wat bezielt de gemeente Heerenveen toch om mij een snorfiets en de kosten die hieruit voortkomen, te onthouden? Wat bezielt die medewerkers toch om te doen alsof ik één of andere idioot ben, die niet weet wat ze zegt? Wat bezielt de gemeente Heerenveen toch, om voor mij een voorziening in het leven te roepen, die mij én de gemeente meer geld kost dan die simpele oplossing van een snorfiets. Een snorfiets, waardoor ik mij op een plezierige wijze en geheel onafhankelijk, kan voortbewegen in en om Heerenveen?